Khi mắt bạn bị dính bụi bẩn, hạt cát nhỏ khiến mắt trở nên đau rát cơ thể bạn sẽ khiến nước mắt trào ra. Nhưng có những vấn đề về mắt và các vấn đề sức khỏe khác về đau nhức mắt kèm những triệu chứng đau đầu có thể khiến bạn rách võng mạc.

1. Mắt khô rát

Nguyên nhân do cơ thể bạn không đủ nước mắt, dẫn tới tình trạng mắt khô quá nhanh, mất sự cân bằng giữa nước, dầu và chất nhầy. Có thể do bạn làm việc văn phòng, thường xuyên tiếp xúc với ánh sáng xanh nguy hại tỏa ra từ máy tính, các thiết bị điện tử. Cũng có thể do bạn tập trung làm việc dẫn tới không chớp mắt, để cho mắt nghỉ ngơi khiến mắt bạn thường xuyên bị khô rát.

Thường xuyên làm việc trên máy tính, không chớp mát có thể khiến mắt bị khô rát, đau nhức

2. Đau mắt đỏ (Viêm kết mạc)

Đây là nguyên nhân phổ biến gây hiện tưởng chảy nước mắt cho cả trẻ em và người lớn. Ban đầu đau mắt đỏ xuất hiện ở một mắt sau đó sẽ lan sang mắt thứ hai, khiến mắt bạn trở nên đỏ ngầu. Lúc đó bạn sẽ cảm thấy ngứa ngáy và đau rát giống như có bụi bẩn trong mắt. Nhiễm trùng vi khuẩn hoặc virus là nguyên nhân phổ biến dẫn tới bệnh viêm kết mạc.

Đau mắt đỏ (viêm kết mạc) khiến mắt trở nên ngứa ngáy, rát đau

Đau mắt đỏ không cần điều trị có thể tự hết trong vòng 7 - 10 ngày, nhưng bạn cần thuốc nhỏ loại thuốc nhỏ mắt hay uống loại viên tốt bổ cho mắt khỏe mạnh từ bên trong để tăng sức đề kháng chống loại virus, vi khuẩn gây bệnh. Bên cạnh đó cần có lối sống vệ sinh cá nhân sạch sẽ, gọn gàng để điều trị bệnh tránh lây lan và tốt hơn.

3. Mắt bị dị ứng các thành phần thuốc nhỏ mắt

Khi bị dị ứng bạn thường có triệu chứng như ho, chảy nước mũi, chảy nước mắt, nổi mẩn đỏ, ngứa ngáy và các triệu chứng dị ứng cổ điển khác.

Khi bị dị ứng có thể khiến mắt bị chảy nước mắt, ngứa rát dữ dội

Nhưng có thể bạn bị dị ứng ở mắt do dùng các loại thuốc chống dị ứng, thuốc nhỏ mắt có thành phần tác nhân gây kích ứng của bạn - như phấn hoa, nấm mốc hoặc lông động vật.
Lưu ý khi bị cảm lạnh cũng có thể gây ra đau mắt, chảy nước mắt. Đó là một hiện tượng bình thường chứ không phải là căn bệnh nguy hiểm nào.

4. Bị chặn ống dẫn nước mắt

Thông thường, nước mắt chảy ra từ các tuyến nước mắt trên mắt bạn, trải rộng trên bề mặt nhãn cầu của bạn và chảy vào ống dẫn ở góc. Nhưng nếu ống dẫn nước mắt bị nghẹt, nước mắt tích tụ lại và mắt bạn bị chảy nước mắt. Điều đó rất nguy hiểm, có thể dẵn tới bệnh như nhiễm trùng, chấn thương, thậm chí lão hóa.

5. Đau nhức mắt do mí mắt

Mí mắt của bạn giống như cần gạt nước kính chắn gió, bảo vệ nhiều cho đôi mắt của bạn. Khi bạn chớp mắt, nước mắt sẽ được tiết ra và sẽ chảy nước mắt qua mắt giúp quét sạch bụi bẩn cho mắt và tăng cường thêm độ ẩm làm cho mắt không bị khô, rát.

Đau nhức mắt do mí mắt chà sát vào bên trong mắt khiến mắt không thể điều tiết như bình thường

Nhưng trong một vài trường hợp mí mắt và mi mắt có thể cong vào trong và chà sát vào mắt, một vấn đề gọi là entropion. Hoặc mí mắt và mi mắt bị giãn ra ngoài, được gọi là ectropion, vì vậy khi đó mi mắt không thể lau toàn bộ mắt khi bạn chớp mắt. Hoặc là có thể điều tiết chảy nước mắt .Khi đó phẫu thuật là phương pháp có thể là một sửa chữa vĩnh viễn vấn đề về mi mắt của bạn.

6. Bị xước, trầy bề mặt giác mạc mắt

Khi mắt bạn bị dính bụi bẩn, hạt cát và đeo kính áp tròng có thể trầy xước bên ngoài nhãn cầu của bạn, được gọi là giác mạc. Nếu điều này xảy ra, mắt của bạn có thể bị rách, xước, đau, đỏ và rất nhạy cảm với ánh sáng. Mặc dù những vết trầy xước này thường lành trong một đến hai ngày trong trường hợp nhẹ, nhưng nếu cảm cảm thấy đau khô rát, chảy nước mắt nhiều thì phải đi khám bác sĩ vì có thể bạn bị xước giác mạc sâu. Bạn có thể cần điều trị để ngăn ngừa nhiễm trùng mắt.

7. Mắt đau sưng đỏ do bị lẹo mắt

Lẹo mắt nhìn giống như mụn ngay cạnh lông mi. Lẹo sẽ xuất hiện nhanh chóng khi chân lông mi bị chặn. Nó có thể hình thành ở mặt trong hoặc mặt ngoài mi. Chúng có thể làm cho giác mạc mắt bạn rách, sưng, đỏ, đau mắt dọc theo cạnh mí mắt của bạn.

 

Lẹo mắt khiến bạn đau mắt, có thể làm giác mạc của bạn bị rách, sưng, đỏ

Vi khuẩn là nguyên nhân của lẹo mắt, dùng khăn ấm lau áp trên mắt có thể làm giảm cơn đau.

8. Đau mắt do bị quặm lông mi

Quặm mi (hay lông quặm) và lông xiêu là những thuật ngữ chỉ ra tình trạng bất thường của lông mi tại mắt. Bình thường, những sợi lông mi này mọc hướng ra phía ngoài nhãn cầu, có tác dụng ngăn cản phần nào dị vật rơi vào mắt. Khi những lông mi trở nên ngược hướng, chúng sẽ cọ sát vào nhãn cầu.c. Để thoát khỏi sự khó chịu và nước mắt dư thừa, bác sĩ của bạn có thể loại bỏ lông mi hoặc chuyển hướng nó để nó chỉ đúng hướng.

9. Đau mắt do viêm bờ mi

Tình trạng này làm cho mí mắt của bạn sưng lên, thường là gần lông mi. Đôi mắt của bạn có thể chích và bị chảy nước, đỏ, ngứa và gặm nhấm. Rất nhiều thứ có thể gây ra nó, như nhiễm trùng, bệnh rosacea và dị ứng thành phần thuốc nhỏ mắt.

Đọc tiếp : Các bệnh về đau mắt thường gặp nhất hiện nay

10. Các nguyên nhân khác khiến mắt đau rát chảy nước mắt

Rất nhiều bệnh lý có thể gây ra mắt chảy nước mắt, như bệnh bại liệt, hội chứng Sjogren, nhiễm trùng xoang mãn tính, các vấn đề về tuyến giáp và viêm khớp dạng thấp. Vì vậy, có thể điều trị bằng biện pháp như hóa trị hoặc xạ trị. Nếu mắt bạn bị rách, trầy, đau rát  thường xuyên và bạn không biết tại sao, hãy đi khám bác sĩ. Điều trị có thể giúp bạn tìm ra nguyên nhân rõ ràng hơn, từ đó định hướng điều trị để đạt hiệu quả tốt hơn.

Đôi mắt là một trong những bộ phận nhạy cảm nhất của con người. Vì thế việc chú ý những thay đổi bất thường về mắt để sớm phát hiện ra những căn bệnh mắt nguy hiểm này để tránh hậu quả gây mù lòa, biến chứng nhiều bệnh nguy hiểm khác.

1. Tầm nhìn mắt mờ đột ngột

Mất thị lực đột ngột hay mắt đột nhiên mờ hẳn làm bạn không thấy rõ những vật trước mắt có thể là dấu hiệu của việc thiếu máu lên não do tắc ngẽn động mạch. Bạn cần tới thăm khám bác sĩ ngay lập tức để làm các xét nghiệm liên quan để phát hiện và điều trị bệnh kịp thời. Ngay cả khi tầm nhìn của bạn trở nên sáng rõ hơn bình thường, thì nó vẫn có thể là một cảnh báo bệnh đột quỵ hoặc khởi đầu của chứng đau nửa đầu, đau đầu do bệnh lý mạch máu não gây ra.

Tầm nhìn bị mờ đột ngột có thể là mắc bệnh về bệnh lý mạch máu não

2. Mắt lồi

Bệnh Graves (hay còn gọi là bệnh Basedow, bệnh Parry,bệnh bướu giáp độc lan tỏa hoặc bệnh cường giáp tự miễn) là một rối loạn miễn dịch dẫn đến tuyến giáp hoạt động quá tích cực làm giải phóng quá nhiều hocmon, điều này có thể dẫn đến mắt của bạn đột nhiên bị lồi. Triệu chứng đi kèm có thể gây tiêu chảy, giảm cân và run tay chân, rụng tóc, mồ hôi ra nhiều, ngứa, sợ nóng, giảm cân mặc dù tăng sự thèm ăn, tiêu chảy, đại tiện thường xuyên, đánh trống ngực, yếu cơ, da ấm và ẩm.

Mắt lồi do bệnh Graves là sự hoạt động quá mức của tuyến giáp 

Các triệu chứng của bệnh hầu hết là kết quả của sự ảnh hưởng trực tiếp và gián tiếp của cường giáp, với trường hợp ngoại lệ bệnh mắt do Graves, bướu cổ, và phù niêm trước xương chày.

Xem thêm :

Tiêu chuẩn lựa chọn thuốc bổ mắt tốt sáng mắt

Cách chữa đau mắt đỏ nhanh mà không tái phát

Điều Trị Mắt Lồi:

Có 3 phương pháp chính để điều trị hiện nay, bao gồm điều trị nội khoa, điều trị bằng phóng xạ và điều trị ngoại khoa. Tất cả các phương pháp trên đều được bác sĩ tư vấn và chỉ định, nhất là phương pháp dùng thuốc, người bệnh không tự ý mua thuốc để dùng.

3. Mờ mắt, mắt như có màng mây che

Đây có thể là dấu hiệu của bệnh tiểu đường, gây ra quá nhiều đường trong máu của bạn. Lúc này có thể bạn mắc bệnh thoái hóa võng mạc do tiểu đường (khi các mạch máu nhỏ trong mắt bạn bị rò rỉ máu và các chất protein khác).
Bạn có thể bị mờ mắt và thấy khó nhìn thấy vào ban đêm.

Điều Trị Mờ mắt, mắt như có màng mây che:

Các bác sĩ có thể sử dụng tia laser trong phẫu thuật.

4. Đục rìa giác mạc của bạn

Đục rìa giác mạc( hay arcus senilis) xuất hiện dưới dạng một vòng tròn hay vòng cung màu trắng, xám hoặc xanh quanh giác mạc mắt. Vòng tròn hoặc vòng cung sẽ có đường viền ngoài sắc nét nhưng đường viền bên trong mờ. Dấu hiệu này không thực rõ ràng nên nhiều người không để ý.

Đục rìa giác mạc sẽ xuất hiện vòng cung xám, xanh quanh giác mạc mắt

Nếu bạn lớn tuổi, nó có lẽ không cần phải lo lắng vì hầu hết đây là biến chứng bình thường do lão hóa mắt. Nhưng nếu bạn dưới 40 tuổi, còn trẻ nó có thể là dấu hiệu của cholesterol cao - nguy cơ mắc bệnh tim mạch nguy hiểm.

6. Triệu chứng vàng mắt

Tròng trắng của mắt biến thành màu vàng có nghĩa là bạn đang có vấn đề về bệnh lý gan và gây ra do mức độ cao của bilirubin.  Chế độ ăn uống kém, độc hại, sử dụng thuốc lá và lạm dụng rượu bia có thể làm tổn thương gan của bạn. Cần thay đổi lối sống lành mạnh để tránh nguy cơ dẫn tới xơ gan, ung thư gan.

Mắt vàng là một triệu chứng rõ chứng tỏ bạn đang mắc bệnh lý về gan do thừa bilirubin

Đọc tiếp : Mẹo chữa bệnh đau mắt đỏ bằng các bài thuốc dân gian

7. Quáng gà mắt mờ vào đêm

Bệnh quáng gà là tình trạng bệnh lý ở mắt có thể nhìn kém, không nhìn thấy rõ vào buổi tối hay những nơi thiếu ánh sáng. Khi đó bạn có thể bị mắc tật khúc xạ ( cận thị, viễn thị, loạn thị,...) hoặc bạn có thể bị đục thủy tinh thể. Nó được điều trị bằng kết hợp sử dụng thuốc viên bổ sáng cho thị lực tốt và thực phẩm bổ sung hoặc chế độ ăn uống với các loại thực phẩm giàu vitamin A, như khoai lang, gan bò, rau bina, cà rốt và bí ngô.

Viêm kết mạc là gì?

Viêm kết mạc có biểu hiện chảy nước mắt, đau mắt, hay đỏ mắt nó ảnh hưởng nghiêm trọng đến mắt. 

Viêm kết mạc có bị lây không?

Bệnh viêm kết mạc là bệnh phổ biến và thường do vi khuẩn, vi rút gây nên, chính vì vậy, bệnh rất dễ lây. Những người mang mầm bệnh hoặc những người bị viêm kết mạc giai đoạn sớm là những người nguy hiểm nhất vì họ vô tình truyền nhiễm cho người khác.

Nguyên nhân vì sao bị lây bệnh viêm kết mạc:

• Tiếp xúc trực tiếp với chất tiết của cá nhân bị nhiễm bệnh, thông thường qua đường tay-mắt.
• Sự lây lan vi trùng/vi khuẩn sống trong mũi / xoang của người bệnh khi hắt hơi.
• Sai lầm khi sử dụng kính áp tròng: Không làm sạch kính áp tròng đúng cách, sử dụng kính sai cách hoặc cố tình gắn thêm các phụ kiện trang trí lên kính.
• Sử dụng chung đồ dùng cá nhân với người bệnh như: khăn tắm, khăn mặt, gối nằm, kính áp tròng...

viêm kết mạc có chữa được không?

Cách phòng ngừa viêm kết mạc hiệu quả:

Luôn giữ vệ sinh sạch sẽ, rửa tay thường xuyên, tránh lấy tay chạm vào mắt đặc biệt là khi tay bẩn.

Sử dụng nước sạch để rửa mặt và lau mặt bằng khăn sạch, không nên xài chung khăn mặt với người khác, nên xài khăn cá nhân. 

Thường xuyên giặt khăn mật, mềm gối, để tránh vi khuẩn ẩn nấp gây hại cho mắt khi mình tiếp xúc khăn, mềm gối.

Hạn chế sử dụng mỹ phẩm quanh vùng mắt và loại bỏ những mỹ phẩm củ, mỹ phẩm gây kích ứng cho mắt.

Không nên sử dụng chung với người khác về mỹ phẩm, thuốc nhỏ mắt, kính áp tròng, ... phòng ngừa lây bệnh.

Thoái hóa hoàng điểm tuổi tác được xem ít quan trọng đối với bệnh mù lòa toàn cầu, chỉ một phần nhỏ dân số  thế giới sống ở các quốc gia giàu có quan tâm đến vấn để này. 

Bệnh thoái hóa hoàng điểm tuổi già là do sự phát triển của màng mạch sợi dưới võng mạc. Những mạch mới của màng mạch dị thường này gia tăng trong hệ mao mạch hắc mạc nuôi dưỡng lớp biểu mô sắc tố và lớp ngoài của võng mạc, kể cả tế bào thị giác, vì thế chúng  làm rò rĩ chất lỏng, chứ không giống như các ống mạch của võng mạc.

Triệu chứng

- Mất thị lực trung tâm. Thị trường xung quanh thường vẫn bình thường, chỉ phần thị lực trung tâm bị mất, ảnh hưởng nhiều cho các hoạt động như lái xe, đọc sách, nhận dạng mặt người, và nhìn chi tiết.

- Thấy đường cong, móp méo, biến dạng hình ảnh

Thoái hoá hoàng điểm tuổi già gồm 2 thể:

- Thoái hóa hoàng điểm thể khô hay teo: Các cấu trúc võng mạc tại hoàng điểm bị teo thoái hóa gây giảm thị lực từ từ.

- Thoái hóa hoàng điểm thể ướt hay tân mạch: Tại hoàng điểm có nhiều mạch máu bất thường phát triển làm phá vỡ cấu trúc bình thường của hoàng điểm, gây bong biểu mô sắc tố, xuất huyết võng mạc rồi gây ra một cấu trúc sẹo xơ mạch vùng hoàng điểm gây tổn thị lực nghiêm trọng.

Điều trị bệnh thoái hóa hoàng điểm ở tuổi già:

Bệnh thoái hóa hoàng điểm tuổi già điều trị tương đối khó khăn, cần kết hợp nhiều phương pháp điều trị hiện đại cùng với điều chỉnh lối sống, giảm bớt các yếu tố nguy cơ của bệnh:

- Dùng thuốc: thuốc chống oxy hóa các gốc tự do, các thuốc giãn mạch, các thuốc tăng cường cung cấp oxy võng mạc…

- Laser quang đông võng mạc tiêu diệt tân mạch

- Tiêm nội nhãn các thuốc tiêu diệt tân mạch: Avastin, Lucentis. Các thuốc này khá đắt tiền, quy trình tiêm thuốc phải đảm bảo vô trùng để tránh biến chứng viêm nội nhãn.

 Ngoài ra còn có thể gặp một số biến chứng khác tuy tỷ lệ rất thấp như xuất huyết dịch kính, bong võng mạc…

Ung thư võng mạc là gì?

Bệnh ung thư võng mạc là dạng ung thư khởi phát ở võng mạc, lớp cuối cùng bên trong mắt. Bệnh gây ra do một khối u ác tính ở mắt. Nó ảnh hưởng đến võng mạc và mô thần kinh mỏng ở sau mắt. Ung thư võng mạc có thể ảnh hưởng ở một hoặc cả hai mắt. Và nó là căn bệnh phổ biến ở trẻ nhỏ.

Ung thư võng mạc thường được phát hiện lúc trẻ dưới 1 tuổi với những trường hợp có tiền sử gia đình hoặc cả hai mắt. Trường hợp bị một mắt thường được phát hiện lúc trẻ 1 - 3 tuổi. Dấu hiệu bệnh thường gặp nhất là hình ảnh ánh đồng tử trắng hay ánh mắt mèo. Lác mắt là dấu hiệu thường gặp thứ 2.

Nếu trong gia đình có tiền sử bị bệnh ung thư võng mạc thì trẻ sơ sinh cần được khám soi đáy mắt đầy đủ. Ngoài ra, cần thiết có thể làm xét nghiệm khác như: chụp cắt lớp vi tính (CT scan) hoặc chụp cộng hưởng từ (MRI) để xác định xem vị trí, kích thước, hình thể của khối u, nhất là khi nghi ngờ có khối u trong não.

Dấu hiệu bệnh ung thư võng mạc:

Lác là dấu hiệu thường gặp thứ 2 sau ánh đồng tử trắng (chiếm 25% trường hợp). Vì vậy tất cả trẻ nhỏ bị lác cần phải nhỏ thuốc giãn đồng tử để soi đáy mắt đầy đủ để loại trừ ung thư võng mạc.

Ngoài ra ở giai đoạn muộn có thể thấy các triệu chứng khác như: mắt đỏ, đau nhức, nhìn mờ, lồi mắt, viêm tổ chức quanh hốc mắt, đồng tử giãn, mủ tiền phòng, mống mắt dị sắc, tăng nhãn áp, trẻ chậm phát triển…

Có đến 90% trẻ bị ung thư võng mạc là con đầu trong gia đình từng bị ung thư võng mạc. 10% trường hợp bị ung thư võng mạc là có tiền sử bố mẹ, ông bà , anh em cùng huyết thống,hoặc cô dì chú bác bị ung thư võng mạc. Khi ung thư vọng mạc truyền từ bố mẹ sang con thì thường là bị cả 2 bên. Nếu bố mẹ bị ung thư võng mạc cả hai mắt nguy cơ mà đứa trẻ được họ sinh ra bị ung thư võng mạc là 45%. 

Bệnh về võng mạc

Phần lớn trẻ có bố mẹ bị ung thư võng mạc hai bên khi sinh ra cũng bị ung thư võng mạc cả hai bên (chỉ có 15% là bị 1 bên mắt). Bố mẹ bị ung thư võng mạc cả hai bên, mỗi khi sinh con, nguy cơ bị ung thư vọng mạc ở đứa trẻ thứ 2 là 45%. Nếu bố mẹ bị ung thư võng mạc một bên, tỷ lệ 7-15% à con cái của họ bị ung thư võng mạc. Điều đặc biệt là bố mẹ bị ung thư võng mạc một bên đẻ ra trẻ bị ung thư võng mạc thì có tới 85% trường hợp trẻ này bị ung thư võng mạc cả hai bên. Phần lớn những trẻ này không bị ung thư võng mạc sau khi sinh ra mà thường phát sinh khối u khi trẻ 28 tháng thậm chí là tới 7 tuổi. Nếu bố mẹ bị ung thư võng mạc 1 bên mỗi khi sinh con nguy cơ ung thư võng mạc ở đứa trẻ thứ 2 là 7-15%.

Bệnh tăng huyết áp nếu không điều trị có thể sẽ có biến chứng ở nhiều cơ quan khác như tim, não, thận, mạch máu... Tăng huyết áp có khả năng gây tắc nghẽn mạch máu ở mắt, chảy máu trong mắt, phù gai thị... ảnh hưởng tới thị lực người bệnh.

Những biểu hiện của mạch máu tại võng mạc phản ánh gián tiếp thay đổi mạch máu và tổn thương ở các tổ chức như tim mạch, thận và não do cấu trúc mạch máu ở những cơ quan này giống nhau. Trên thực tế, bác sỹ lâm sàng có thể căn cứ vào những thay đổi võng mạc để đánh giá mức độ và khả năng đáp ứng điều trị của bệnh tăng huyết áp.

Bệnh lý võng mạc tăng huyết áp do:

Động mạch thu nhỏ:

Đây là biểu hiện của tăng áp lực mạch máu. Khi tăng huyết áp nặng gây tắc tiểu động mạch trước mao mạch tạo thành xuất tiết mềm dạng bông.

Rò rỉ thành mạch:

Gây ra xuất huyết võng mạc hình ngọn nến, phù võng mạc, và xuất tiết cứng tạo thành sao hoàng điểm. Nếu tăng huyết áp ác tinh có thể gây phù đĩa thị.

Xơ cứng động mạch:

Gây thay đổi đoạn bắt chéo giữa động mạch và tĩnh mạch. Tuy không nói nên mức độ nặng của tăng huyết áp nhưng phản ánh thời gian bị tăng huyết áp.

Biến chứng của bệnh lý võng mạc tăng huyết áp:

• Tắc tĩnh mạch trung tâm võng mạc
• Tắc động mạch trung tâm võng mạc
• Thiếu máu đầu gai thị
• Liệt cơ vận nhãn…

Tăng huyết áp và tổn thương ở mắt thường chia thành 4 giai đoạn.

Giai đoạn I: Bệnh nhân bị tăng huyết áp kéo dài, chưa có triệu chứng gì, tim và thận chưa bị ảnh hưởng. Khám đáy mắt chỉ thấy có động mạch co nhỏ.

Giai đoạn II: Huyết áp cao hơn, chức năng tim thận vẫn còn tốt. Ngoài dấu hiệu động mạch võng mạc co nhỏ, còn có thêm dấu hiệu bắt chéo động tĩnh mạch mà chỉ có bác sĩ soi đáy mắt mới nhận biết được.

Giai đoạn III: Huyết áp khá cao và kéo dài, tim và thận đã bị suy giảm khá nặng, bệnh nhân bị khó thở khi gắng sức. Ở giai đoạn này, đã có tổn thương ở não, tim, võng mạc và suy thận. Soi đáy mắt sẽ có thêm xuất huyết, xuất tiết ở võng mạc.

Giai đoạn IV: Được xem là tăng huyết áp ác tính, huyết áp rất cao đi kèm với tổn thương nặng ở não, tim, thận và võng mạc. Khi soi đáy mắt, ngoài các dấu hiệu của giai đoạn III, sẽ có thêm phù gai thị.